Για τον περισσότερο κόσμο το ντεμπούτο των Pearl Jam, το "Ten", είναι αξεπέραστο και το κορυφαίο άλμπουμ τους. Αυτό είναι απόλυτα λογικό μιας και μιλάμε για μια πραγματικά τέλεια δουλειά από το πρώτο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο και δίσκο σταθμό που άνετα θα μπορούσε να αποτελέσει και best of . Θεωρώ ότι τουλάχιστον τα τρία πρώτα άλμπουμ των Pearl Jam είναι καθαρά δεκάρια, αλλά το "Vs." θα έχει πάντα μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου. Είναι τόσες οι προσωπικές συνδέσεις και μνήμες που έχω συνυφασμένες με τον δεύτερο άλμπουμ των θρύλων από το Σιάτλ, που πάντα θα το επιλέγω έναντι των υπολοίπων. 

Τι δισκογραφική χρονιά όμως που ήταν το 1993; Η παρακάτω δεκάδα θα μπορούσε να ονομάζεται λίστα με δέκα Νο.1 (ή τουλάχιστον 7). Είναι η χρονιά που οι Smashing Pumpkins κυκλοφορούν το κορυφαίο τους δίσκο με το "Siamese Dream", αν και το "Mellon Collie and the Infinite Sadness" μπορεί να φέρει σαφείς αντιρρήσεις στο τελευταίο. Οι Nirvana κυκλοφορούν τον τρίτο και τελευταίο δίσκο τους, με τον οποίο προσπαθούν να ξεφύγουν από τον εμπορικό ήχο του "Nevermind" και τα καταφέρνουν με καταπληκτικά αποτελέσματα. Πέρα όμως από την φανταστική πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά των Tool, στην Αμερική είχαμε ακόμα πολύ αξιόλογες κυκλοφορίες από μπάντες όπως οι Monster Magnet, Melvins, Dinosaur Jr., The Afghan Whigs, Candlebox, The Breeders και Bad Religion (με το "American Jesus" που περιλαμβάνονταν στο άλμπουμ "Recipe For Hate" να γίνεται ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κομμάτια τους).

Στην Αγγλία πάλι οι Depeche Mode εξακολουθούν να κατακτούν απάτητες κορυφές και να κυκλοφορούν άλλον ένα δίσκο που θα δημιουργήσει δική του σχολή, το "Songs Of Faith And Devotion". Οι Radiohead συνεχίζουν στη δική τους βρετανική εκδοχή του grunge, οι New Order εξακολουθούν να παρουσιάζουν καλούς δίσκους, χωρίς να φτάνουν τα επίπεδα τους στα 80s, και οι Slowdive κυκλοφορούν το "Souvlaki" ένα άλμπουμ - σημείο αναφοράς στην shoegaze σκηνή. Το britpop κύμα είναι έτοιμο να σαρώσει τα πάντα και αυτό φαίνεται από τις δουλειές των Blur, Suede, Manic Street Preachers, James και The Verve. Εξαιρετικές επίσης δουλειές με προέλευση από το Νησί, ήταν αυτές των PJ Harvey, New Model Army, The Levellers, Swervedriver και Cranes.

Σε πιο γκοθομεταλικά μονοπάτια οι θεοί Type O Negative κυκλοφορούν το ανυπέρβλητο "Bloody Kisses", ένα άλμπουμ που θα μνημονεύεται για πάντα, και οι Paradise Lost το πραγματικά τέλειο "Icon", το οποίο ρίχνει ακόμα περισσότερο φως στον νέο σκοτεινό δρόμο που ακολουθούν και μας προετοιμάζει για το μέλλον. Καλή χρονιά όμως και για το death doom metal με τις κυκλοφορίες των Anathema, Cathedral και My Dying Bride. Από την υπόλοιπη metal σκηνή μάλλον θα ξεχώριζα το "Chaos A.D." των Sepultura. Υπάρχουν επίσης τρεις δίσκοι από την Γερμανία, αυτοί των Einstürzende Neubauten, Deine Lakaien και KMFDM, που σε άλλη χρονιά θα ήταν πολύ πιθανό να βρίσκονταν στην κορυφαία δεκάδα. Τέλος δεν μπορούσα να μην αναφερθώ στην κορυφαία συλλογή του 1993, το "A Slight Case Of Overbombing: Greatest Hits Vol.1" των μοναδικών The Sisters Of Mercy.

10. New Order - Republic (London Recordings)

09. Slowdive - Souvlaki (Creation)

08. Radiohead - Pablo Honey (Parlophone)

07. Tool - Undertow (Zoo)

06. Depeche Mode - Songs Of Faith And Devotion (Mute)

05. Nirvana - In Utero (DGC Records)

04. Paradise Lost - Icon (Music for Nations)

03. Type O Negative - Bloody Kisses (Roadrunner)

02. The Smashing Pumpkins - Siamese Dream (Virgin)

01. Pearl Jam - Vs. (Epic)

Τι χρονιά και αυτή το 2002; Δεν θυμάμαι να με έχει δυσκολέψει τόσο πολύ καμία άλλη χρονιά στη κατάρτισης της αντίστοιχης λίστας με τα καλύτερα της χρονιάς και πραγματικά σκέφτηκα να φτιάξω δυο λίστες. Εν μέρει αυτό οφείλεται στην προτίμησή μου στον gothic ήχο και πιο συγκεκριμένα για το 2002 στη gothic metal σκηνή που είχε τόσες αξιόλογες κυκλοφορίες που γέμιζαν εικοσάδα. 

Αυτή που ξεχωρίζει είναι αυτή των Paradise Lost που έχοντας παρεισφρήσει σε ακόμα πιο gothic μονοπάτια κυκλοφορούν έναν τέλειο δίσκο από την αρχή ως και το τέλος (με τη διασκευή στο "Smalltown Boy"), ενώ αυτή που θα ξεχώριζα περισσότερο από αυτές που λείπουν από τη παρακάτω λίστα είναι αυτή των Tiamat. Μπορεί το "Judas Christ" να αποτελεί το άλμπουμ με τον πιο εμπορικό ήχο από αυτά που έχουν κυκλόφορήσει (γνωρίζοντας μικρή αποδοχή από τους φίλους τους), όμως οι συνθέσεις (οι περισσότερες τουλάχιστον) κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Επίσης θα πρέπει να αναφέρω πέρα από τις δουλειές των Sentenced, Lacuna Coil, The 69 Eyes και τις πολύ αξιόλογες δουλειές των The Birthday Massacre και Babylon Whores, ενώ από τον ευρύτερα σκοτεινό χώρο άξιοι λόγου είναι οι δίσκοι των Peter Murphy ("Dust") και VNV Nation ("Futureperfect"). 

Μένοντας σε metal χωράφια όμως συμφωνικού power προσανατολισμού, οι Nightwish κυκλοφορούν το απολαυστικό "Century Child", ενώ οι ντεθάδες In Flames το "γυρίζουν" στο nu metal με το "Reroute To Remain" ( ένα άλμπουμ που άκουσα απίστευτα πολλές φορές με το κομμάτι "Cloud Connected" να γίνεται must στις playlists πολλών ροκομαγαζιών).

Και μιας και αναφέρθηκα στο nu metal, έχει καταγραφεί πολλές φορές (και από αυτό το blog) ότι το συγκεκριμένο ιδίωμα είχε αρχίσει να φθίνει από τα προηγούμενα χρόνια. Η μόδα του δεν κράτησε πολύ και αυτό πλέον είναι ιδιαίτερα εμφανές και στις κυκλοφορίες μεγάλων - εμπορικών συγκροτημάτων του είδους όπως οι Papa Roach, Disturbed, Korn, με τους μόνους που καταφέρνουν να ξεφύγουν από όλο αυτό να είναι οι  System Of A Down με το άλμπουμ "Steal This Album!". Αντίθετα στη punk όχθη είχαμε κάποιες ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες με σημαντικότερες αυτές των Bad Religion, The Used, No Use For A Name, New Found Glory, My Chemical Romance. Γενικότερα όμως η αμερικάνικη alternative rock σκηνή εκπροσωπήθηκε επάξια από τα άλμπουμ των Audioslave, Weezer, Red Hot Chili Peppers, Silverchair, Sonic Youth, Beck, Foo Fighters, Chevelle, Saliva, Wilco και ...And You Will Know Us By The Trail Of Dead. Αυτά όμως των Pearl Jam και κυρίως των Queens Of The Stone Age αποτελούν αυτά που σέρνουν το χορό. Το 2002 σηματοδοτεί τη χρονιά που ο David Eugene Edwards μετά τους 16 Horsepower ξεκινά το νέο του ταξίδι με τους Wovenhand με θαυμαστά αποτελέσματα. Τέλος το φαινόμενο Eminem συνεχίζει ακάθεκτο όπως και ο χαμός με το "The Eminem Show" που έπεται του υπερεπιτυχημένου "The Marshall Mathers LP".

Άλλο ένα φαινόμενο, κυρίως για την Ευρώπη, ήταν οι Ρωσίδες t.A.T.u. με τα "All the Things She Said" και "Not Gonna Get Us" να ακούστηκαν όσο λίγα άλλα κομμάτια. Μπορεί οι Αυστραλοί The Vines να πλασάρονται από τα μέσα ως οι νέοι Nirvana, όμως το "Highly Evolved" (αν και πρόκειται για ένα αξιοπρεπές άλμπουμ με αρκετά garage rock στοιχεία) δεν μπορεί να δικαιολογήσει κάτι τέτοιο. Από τον Καναδά έχουμε τα αξιόλογα έργα των Broken Social Scene και Godspeed You! Black Emperor, ενώ από την Ισλανδία το post-rock κομψοτέχνημα "()" των Sigur Rós. Οι Σουηδοί The Hellacopters παρουσιάζουν τον πιο εμπορικό (και καλύτερο για μένα) άλμπουμ τους, Άφησα για το τέλος την Μεγάλη Βρετανία γιατί δεν ξεχώρισα κάποια δουλειά από την εναλλακτική σκηνή του Νησιού, πέρα από το "The Remote Part" των Σκωτσέζων Idlewild, οπότε θα αναφέρω απλώς τα άλμπουμ των Oasis, Ladytron, Doves, Death In Vegas, The Chemical Brothers, The Coral, The Music, Primal Scream, Belle And Sebastian και των Ιρλανδών God Is An Astronaut. Δεν θα μπορούσα να παραλείψω το "Heathen" του David Bowie που περιείχε μερικά εξαιρετικά κομμάτια. Ο μεγαλύτερος όμως ντόρος στην Αγγλία γίνεται με δυο συγκροτήματα. Η Coldplay τρέλα συνεχίζεται με το "A Rush Of Blood To The Head", ενώ το ντεμπούτο των The Libertines τους βρίσκει να φιγουράρουν σχεδόν κάθε εβδομάδα στο εξώφυλλο της ΝΜΕ και άλλων βρετανικών περιοδικών.

Στην αρχή της συγκεκριμένης ανάρτησης έγραφα για τη σκέψη ύπαρξης για δυο λίστες ώστε να μπορούσα να συμπεριλάβω όσα άλμπουμ ήθελα. Όσες λίστες όμως και να υπήρχαν η κορυφή ανήκει αποκλειστικά σε ένα άλμπουμ και σχήμα. Δεν λέω ότι στα 90s δεν υπήρξαν post-punk σχήματα αλλά ότι μετά τη δεκαετία του 80 δεν κατάφερε κανένα να ξεχωρίσει. Όλα αυτά φυσικά μέχρι τους Interpol και το αριστουργηματικό ντεμπούτο του "Turn On The Bright Lights" που παίρνει τη μαγεία των Joy Division και τη μετασχηματίζουν σε κάτι σύγχρονο και εντελώς δικό τους. Μια κυκλοφορία σταθμός που τοποθετεί το συγκρότημα μέσα στα κορυφαία της περιόδου αυτής, αν όχι το κορυφαίο.

10. The 69 Eyes - Paris Kills (Roadrunner Records)

09. The Hellacopters - By The Grace Of God (Universal)

08. Idlewild - The Remote Part (Parlophone)

07. Madrugada - Grit (Virgin)

06. Lacuna Coil - Comalies (Century Media)

05. Sentenced - The Cold White Light (Century Media)

04. Pearl Jam- Riot Act (Epic)

03. Queens Of The Stone Age - Songs For The Deaf (Interscope)

02. Paradise Lost - Symbol Of Life (GUN)

01. Interpol - Turn On The Bright Lights (Matador Records)

Πριν από λίγο καιρό ο Matt Cameron, ο ντράμερ των Pearl Jam, βρέθηκε θετικός στο κορωνοϊό οπότε αναγκάστηκε να λείψει από τις πρόσφατες εμφανίσεις του συγκροτήματος. Οι Pearl Jam κάλυψαν το κενό του με διάφορους αντικαταστάτες, αλλά η συναυλία τους στο Fresno επιφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη για τους φίλους τους. Ο αρχικός ντράμερ του σχήματος, ο Dave Krusen, εμφανίστηκε στη σκηνή μαζί τους και όπως ήταν φυσικό έπαιξε σε όλα τα κομμάτια από το "Ten" αλλά και στο "State Of Love And Trust".

To 1991 συχνά χαρακτηρίζεται σαν μια από τις σημαντικότερες χρονιές στη μουσική. Σίγουρα είναι η χρονιά που άλλαξε η μουσική βιομηχανία όσο αφορά τις πωλήσεις. Μετά από συμφωνία του Billboard με την Nielsen SoundScan, οι πωλήσεις μετρούνταν από το τι έφευγε από τους πάγκους των δισκοπωλείων και δεν βασίζονταν στα στοιχεία από τη χοντρική πώληση. 

Άλλωστε δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί ορόσημο μια χρονιά που κυκλοφόρησαν τρία τόσο σημαντικά άλμπουμ που άντεξαν στον χρόνο και έχουν καταφέρει να συγκαταλέγονται στα κορυφαία όλων των εποχών. Το "Ten" των Pearl Jam και το "Nevermind" των Nirvana αποτελούν δίσκους σταθμούς για τη grunge σκηνή, αλλά και το "Black Album" των Metallica θεωρείται ένα από τα κορυφαία του rock ήχου γενικότερα. Το τελευταίο μετέτρεψε τους Metallica από metal ήρωες σε rock superstars. Στην ίδια φάση βρίσκονταν και οι Nirvana που μετά τον θόρυβο του "Bleach" γνώρισαν τέτοια εμπορική επιτυχία με το επόμενο και ακόμα περισσότερο μετά τον θάνατο του Kurt Cobain που λίγα προϊόντα στον πλανήτη δεν κυκλοφόρησαν με την φάτσα του Cobain ή το logo του σχήματος. Άλλωστε το "Nevermind" αποτελεί τον δίσκο που έχει συνδεθεί περισσότερο με την grunge μανία της εποχής. Τις βάσεις όμως για τη σκηνή αυτή είχαν βάλει οι Pearl Jam (βασικά τα μέλη τους με τα προηγούμενα σχήματά τους) και κάποιες ακόμα μπάντες και το 91 άρχισαν την πορεία τους με ένα μνημειώδες, αξεπέραστο ντεμπούτο. Παρόλο που πλέον και τα τρία θεωρούνται από τα πιο εμπορικά όλων των εποχών, κανένα δεν πλησίασε την κορυφή των πωλήσεων εκείνης της χρονιάς που άνηκε στην Mariah Carey, με μόνο τους Metallica να μπαίνουν στη λίστα (στην θέση 6). Στην δεκάδα όμως της συγκεκριμένης λίστα βρέθηκαν επίσης οι Guns N' Roses με το "Use Your Illusion II" και οι R.E.M. με το φανταστικό "Out of Time".

Μπορεί από το 1991 να μνημονεύονται περισσότερο οι προαναφερθέντες τρεις δίσκοι, όμως είχαμε πολλές περισσότερες μοναδικές κυκλοφορίες. Το "Out Of Time" ήταν μόνο μια από αυτές, αλλά από την Αμερική μας ήρθαν εκπληκτικές δουλειές. Το "Blood Sugar Sex Magik" των Red Hot Chili Peppers ξεχωρίζει και έβαλε τις βάσεις για αυτό που θα ακολουθούσε. Εξαιρετικά άλμπουμ όπως αυτά των Pixies, Temple Of The Dog, Green Day, Dinosaur Jr. Mudhoney, Screaming Trees, Monster Magnet, Slint, Mr. Bungle, Kyuss και φυσικά των Soundgarden ολοκλήρωσαν αυτό το μοναδικό δισκογραφικό έτος. Τότε επίσης είχαμε και ένα από τα πιο διαχρονικά ποπ/ροκ χιτάκια με το κομμάτι "Two Princes" από το άλμπουμ "Pocket Full Of Kryptonite" των Spin Doctors. Τέλος το 91 σηματοδότησε και την αρχή των The Smashing Pumpkings...

Αλλά και από την Αγγλία είχαμε πολύ σημαντικές κυκλοφορίες. Κορυφαία το "Loveless" των My Bloody Valentine πάνω στο οποίο στηρίχτηκαν αναρίθμητα shoegaze/ dream pop συγκροτήματα που ακολούθησαν. Σε μια προ brit-pop περίοδο, με τη baggy/ χορευτική κουλτούρα να κρατεί καλά, ξεχώρισε το "Screamadelica" των Primal Scream. Όμως δεν μπορούσα να μην αναφερθώ και στις εξαιρετικές κυκλοφορίες των Blur, Massive Attack, Talk Talk, The Levellers, Electronic, Inspiral Carpets, Teenage Fanclub, U2 και χωρίς αμφιβολία του Morrissey.

Τέλος στον πιο σκοτεινό ήχο είχαμε τους Paradise Lost να ξεφεύγουν από τους death metal δρόμους τους και να εισάγουν πιο ατμοσφαιρικά σημεία στη μουσική τους, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για πάρα πολλές μπάντες και βάζοντας τα θεμέλια για αυτό που αργότερα θα ονομαστεί gothic metal.

10. Type O Negative - Slow, Deep And Hard (Roadrunner Records)

09. Swans - White Light From The Mouth Of Infinity (Young God Records)

08. Primal Scream – Screamadelica (Creation Records)

07. Paradise Lost - Gothic (Peaceville)

06. The Smashing Pumpkins - Gish (Caroline Records)

05. My Bloody Valentine - Loveless (Creation Records)

04. R.E.M. - Out Of Time (Warner Bros.)

03. Metallica - Metallica (Elektra)

02. Nirvana - Nevermind (DGC Records)

01. Pearl Jam - Ten (Epic)

Οι Coldplay κυκλοφόρησαν στις 15 Οκτωβρίου το νέο τους άλμπουμ με τίτλο "Music Of The Spheres" και αυτή την περίοδο περιοδεύουν για την προώθησή του. Την Παρασκευή που μας πέρασε βρέθηκαν στο Σιάτλ και αποφάσισαν να διασκευάσουν το κομμάτι "Nothingman" των τοπικών ηρώων, Pearl Jam, με τον Chris Martin να δηλώνει:

"This is a 44-year-old man remembering how much he fell in love with Pearl Jam in 1991. And if you told that kid he would be here singing this song, that kid would’ve said ‘Are you sure that’s a good idea?’ And I would’ve said ‘Maybe not!’ But we’re doing it"

Μάλιστα με το που τελείωσαν την εκτέλεση του κομματιού ο Martin ευχαρίστησε τον Eddie Vedder για την αγάπη και υποστήριξή του τελευταίου προς τη μπάντα του.