Ακούστε: "Escape Forever"

Το 2024 υπήρξε μια χρονιά γεμάτη από δυνατές μουσικές συγκινήσεις και αξέχαστες συναυλιακές εμπειρίες στην Ελλάδα. Από μεγάλα ονόματα που κατέκτησαν τα ελληνικά στάδια μέχρι ταλαντούχους πιο "μικρούς" καλλιτέχνες που έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό μπροστά σε ενθουσιώδη πλήθη, οι συναυλίες της χρονιάς προσέφεραν στιγμές μαγείας και συναισθηματικής φόρτισης. Μπορεί να μην παρακολούθησα όσες συναυλίες θα ήθελα, αλλά αυτές οι λίγες ήταν πολύ δυνατές. Αν μπορούσα θα έβαζα στην πρώτη θέση την εμφάνιση των Rammstein και αυτή του John Maus. Οι πρώτοι παρέδωσαν το μεγαλύτερο σόου που έχουμε παρακολουθήσει στην Ελλάδα, ενώ ο δεύτερος ήταν απωθημένο χρόνων (και άξιζε κάθε δευτερόλεπτο αυτού του λάιβ). Στο άρθρο αυτό, ανατρέχω στις καλύτερες εμφανίσεις του 2024 στην Ελλάδα — εκείνες που μου άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα επιβεβαιώνοντας ότι η μουσική παραμένει η πιο δυναμική γλώσσα επικοινωνίας.

Τρεις ημέρες μετά την εμφάνισή τους στην Αθήνα, οι Smashing Pumpkins ανακοίνωσαν έτσι ξαφνικά τη νέα τους δισκογραφική δουλειά. Το ακόμα πιο ξαφνικό είναι ότι θα είναι διαθέσιμη στις 2 Αυγούστου, σε λίγες ημέρες δηλαδή. Το άλμπουμ θα ονομάζεται "Aghori Mhori Mei" και έρχεται μόλις ένα χρόνο μετά τον τριπλό δίσκο "ATUM: A Rock Opera in Three Acts". Ελπίζω η νέα τους προσπάθεια να είναι καλύτερη από το "ATUM", αν και είναι πολύ δύσκολο κάτι να είναι τόσο αδιάφορο. Για την ώρα δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα κάποιο νέο υλικό, οπότε μάλλον θα περιμένουμε να το ακούσουμε ολόκληρο.

Aghori Mhori Mei - tracklist:

Η ανακοίνωση της συναυλίας των Smashing Pumpkins στην Αθήνα από το Plisskën Festival, αποτελεί αναμφίβολα το μεγαλύτερο συναυλιακό νέο και η πιο αναμενόμενη εμφάνιση συγκροτήματος το 2024 για το POEt'S SOUND. Η πρώτη, και μοναδική έως τώρα, εμφάνιση των Pumpkins στην Ελλάδα ήταν το 1998 στο Θέατρο Λυκαβηττού και δεν περίμενα ποτέ ότι θα μας ξαναεπισκεφτούν. Όμως οι Billy Corgan, James Iha και Jimmy Chamberlin θα βρεθούν στις 16 Ιουλίου στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Έχοντας παρακολουθήσει το σχήμα στο Firenze Rocks του 2019 (μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τι είχε γίνει στο συγκεκριμένο φεστιβάλ πατώντας εδώ), μπορώ να πω ότι τόσο η απόδοση της μπάντας όσο και το συνολικό σόου της, παραμένουν σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα. Το ακόμα καλύτερο είναι ότι έρχονται στα πλαίσια της παγκόσμιας περιοδείας τους "The World Is a Vampire", οπότε πιθανότατα δεν θα ακούσουμε και πολλά κομμάτια από τον πρόσφατο τριπλό δίσκο με τίτλο "ATUM", για τον οποίο μπορώ να πω, αν και κολλημένος αφάνταστα με τους Pumpkins, ότι δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο ακόμα και με τις τελευταίες κυκλοφορίες τους.

Για τον περισσότερο κόσμο το ντεμπούτο των Pearl Jam, το "Ten", είναι αξεπέραστο και το κορυφαίο άλμπουμ τους. Αυτό είναι απόλυτα λογικό μιας και μιλάμε για μια πραγματικά τέλεια δουλειά από το πρώτο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο και δίσκο σταθμό που άνετα θα μπορούσε να αποτελέσει και best of . Θεωρώ ότι τουλάχιστον τα τρία πρώτα άλμπουμ των Pearl Jam είναι καθαρά δεκάρια, αλλά το "Vs." θα έχει πάντα μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου. Είναι τόσες οι προσωπικές συνδέσεις και μνήμες που έχω συνυφασμένες με τον δεύτερο άλμπουμ των θρύλων από το Σιάτλ, που πάντα θα το επιλέγω έναντι των υπολοίπων. 

Τι δισκογραφική χρονιά όμως που ήταν το 1993; Η παρακάτω δεκάδα θα μπορούσε να ονομάζεται λίστα με δέκα Νο.1 (ή τουλάχιστον 7). Είναι η χρονιά που οι Smashing Pumpkins κυκλοφορούν το κορυφαίο τους δίσκο με το "Siamese Dream", αν και το "Mellon Collie and the Infinite Sadness" μπορεί να φέρει σαφείς αντιρρήσεις στο τελευταίο. Οι Nirvana κυκλοφορούν τον τρίτο και τελευταίο δίσκο τους, με τον οποίο προσπαθούν να ξεφύγουν από τον εμπορικό ήχο του "Nevermind" και τα καταφέρνουν με καταπληκτικά αποτελέσματα. Πέρα όμως από την φανταστική πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά των Tool, στην Αμερική είχαμε ακόμα πολύ αξιόλογες κυκλοφορίες από μπάντες όπως οι Monster Magnet, Melvins, Dinosaur Jr., The Afghan Whigs, Candlebox, The Breeders και Bad Religion (με το "American Jesus" που περιλαμβάνονταν στο άλμπουμ "Recipe For Hate" να γίνεται ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κομμάτια τους).

Στην Αγγλία πάλι οι Depeche Mode εξακολουθούν να κατακτούν απάτητες κορυφές και να κυκλοφορούν άλλον ένα δίσκο που θα δημιουργήσει δική του σχολή, το "Songs Of Faith And Devotion". Οι Radiohead συνεχίζουν στη δική τους βρετανική εκδοχή του grunge, οι New Order εξακολουθούν να παρουσιάζουν καλούς δίσκους, χωρίς να φτάνουν τα επίπεδα τους στα 80s, και οι Slowdive κυκλοφορούν το "Souvlaki" ένα άλμπουμ - σημείο αναφοράς στην shoegaze σκηνή. Το britpop κύμα είναι έτοιμο να σαρώσει τα πάντα και αυτό φαίνεται από τις δουλειές των Blur, Suede, Manic Street Preachers, James και The Verve. Εξαιρετικές επίσης δουλειές με προέλευση από το Νησί, ήταν αυτές των PJ Harvey, New Model Army, The Levellers, Swervedriver και Cranes.

Σε πιο γκοθομεταλικά μονοπάτια οι θεοί Type O Negative κυκλοφορούν το ανυπέρβλητο "Bloody Kisses", ένα άλμπουμ που θα μνημονεύεται για πάντα, και οι Paradise Lost το πραγματικά τέλειο "Icon", το οποίο ρίχνει ακόμα περισσότερο φως στον νέο σκοτεινό δρόμο που ακολουθούν και μας προετοιμάζει για το μέλλον. Καλή χρονιά όμως και για το death doom metal με τις κυκλοφορίες των Anathema, Cathedral και My Dying Bride. Από την υπόλοιπη metal σκηνή μάλλον θα ξεχώριζα το "Chaos A.D." των Sepultura. Υπάρχουν επίσης τρεις δίσκοι από την Γερμανία, αυτοί των Einstürzende Neubauten, Deine Lakaien και KMFDM, που σε άλλη χρονιά θα ήταν πολύ πιθανό να βρίσκονταν στην κορυφαία δεκάδα. Τέλος δεν μπορούσα να μην αναφερθώ στην κορυφαία συλλογή του 1993, το "A Slight Case Of Overbombing: Greatest Hits Vol.1" των μοναδικών The Sisters Of Mercy.

10. New Order - Republic (London Recordings)

09. Slowdive - Souvlaki (Creation)

08. Radiohead - Pablo Honey (Parlophone)

07. Tool - Undertow (Zoo)

06. Depeche Mode - Songs Of Faith And Devotion (Mute)

05. Nirvana - In Utero (DGC Records)

04. Paradise Lost - Icon (Music for Nations)

03. Type O Negative - Bloody Kisses (Roadrunner)

02. The Smashing Pumpkins - Siamese Dream (Virgin)

01. Pearl Jam - Vs. (Epic)

Το ότι θα κυκλοφορούσαν δισκογραφικές δουλειές αγαπημένα μου συγκροτήματα όπως οι Interpol, οι The Smashing Pumpkis, οι Yeah Yeah Yeahs, οι Rammstein, οι Slipknot, οι Wovenhand ή και ακόμα περισσότερο οι The Soft Moon και θα βρίσκονταν σε αυτή τη δεκάδα δεν είναι κάτι που θα φανταζόμουν. Παρόλο που δεν είμαι αντικειμενικός με αυτές τις μπάντες δεν μπορούσα παρά να απογοητευτώ μερικώς με τις κυκλοφορίες τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρόκειται για μια δεκάδα απογοητεύσεων, απλώς ότι τα άλμπουμ των συγκροτημάτων αυτών δεν έφτασαν στα προηγούμενα ποιοτικά δεδομένα τους (μόνο τους Editors και White Lies κατάφερα να χωρέσω στο τέλος της πρώτης δεκάδας, γιατί μου "μίλησαν" περισσότερο αλλά σίγουρα και εκεί μιλάει ο οπαδός μέσα μου) αλλά παραμένουν κάτι παραπάνω από αξιόλογα. Οριακά εκτός λίστας έμειναν οι Muse, γιατί παρόλο που το "Will Of The People" είχε μερικές καλές στιγμές δεν με έπεισε να ξαναασχοληθώ μαζί του.

No.40 Interpol - The Other Side of Make-Believe (Matador): Νομίζω ο νέος δίσκος των Interpol έβαλε τέλος στη συζήτηση αν το ομώνυμο είναι το χειρότερό τους άλμπουμ και πλέον κερδίζει δικαιωματικά αυτό το τίτλο. Το "The Other Side of Make-Believe" απλώς καλύπτει την ανάγκη για νέο υλικό, που χαρακτηρίζεται από έναν πιο φρέσκο ήχο, αλλά σαν συνθέσεις απευθύνεται αποκλειστικά στο πιο φανατικό κοινό τους (στο οποίο και ανήκω).

Ακούστε: "Toni", "Fables"

No.39 The Smashing Pumpkins - ATUM - Act I (Martha's Music): To έχω πει και θα το ξαναπώ. Οι δίσκοι που κυκλοφόρησε ο Corgan (σχεδόν μόνος του) πριν την επανένωση ήταν πολύ καλύτεροι και σοβαρά υποτιμημένοι. Εδώ έχουμε άλλη μια δουλειά στα επίπεδα των δυο προηγούμενων, με κάποιες πολύ αξιόλογες στιγμές και κάποιες που σκέφτεσαι "Billy τι σκεφτόσουν;", όπως στο "Hooray!". Ελπίζω τα επόμενα δυο μέρη του "ATUM" να είναι πολύ, μα πολύ, καλύτερα.

Ακούστε: "Butterfly Suite"

No.38 Yeah Yeah Yeahs - Cool It Down (Secretly Canadian): Μετά από εννιά χρόνια δισκογραφικής απουσίας οι Νεοϋορκέζοι επιστρέφουν ανανεωμένοι ηχητικά και με την Karen O να κερδίζει τις εντυπώσεις για άλλη μια φορά, αλλά σε σημεία νοιώθεις σαν κάτι να λείπει ώστε να σε κερδίσει ολοκληρωτικά.

Ακούστε: "Spitting Off the Edge of the World", "Wolf"

No.37 Baby Strange - World Below (Icons Creating Evil Art): To συγκρότημα από την Γλασκόβη επαναπροσδιορίζεται με τον δεύτερο δίσκο του. Το "World Below" είναι το πιο σκοτεινό, προσωπικό και παράλληλα πιο πιασάρικο άλμπουμ τους που αφήνει πολλές υποσχέσεις ώστε οι Baby Strange να ξεχωρίσουν από τα υπόλοιπα indie/ post-punk σχήματα στο μέλλον.

Ακούστε: "Only Feel It When I'm With You"

No.36 Wovenhand - Silver Sash (Glitterhouse): Μετά από δυο πολύ δυνατές κυκλοφορίες του David Eugene Edwards με τους Wovenhand, ο τελευταίος ρίχνει λίγο τους ρυθμούς με το "Silver Sash" εμφανίζοντας πιο ψυχεδελικές διαθέσεις. Σε σημεία μας μαγεύει όπως μόνο αυτός ξέρει αλλά υπάρχουν και κάποια που θα μπορούσες να τα πεις έως και βαρετά που προσπερνάς σε κάθε ακρόαση.

Ακούστε: "Dead Dead Beat"

No.35 Rammstein - Zeit (Universal): To "Zeit" σε καμία περίπτωση δεν θα θεωρηθεί ως ένα από τα κορυφαία άλμπουμ των Rammstein , αλλά είναι σίγουρο ότι θα αποδοθεί εξαιρετικά στις ζωντανές εμφανίσεις του σχήματος, ενώ περιλαμβάνει και μερικές φρέσκιες ιδέες που θα συναντιούνται σε άλλες κυκλοφορίες τους.

Ακούστε: "Zeit"

No.34 Slipknot - The End, So Far (Roadrunner): Ο τίτλος του άλμπουμ μπορεί να αναφέρεται στη τελευταία επαγγελματική υποχρέωση του σχήματος προς την Roadrunner αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι διεκπεραιωτικός. Πέρα από μια δυο γνώριμες ηχητικά στιγμές, οι Slipknot αφήνουν στην άκρη τον χαρακτηριστικό τους θόρυβο και πειραματίζονται αρκετά. Ο χρόνος μόνο θα δείξει που θα σταθεί η συγκεκριμένη δουλειά στη δισκογραφία τους.

Ακούστε: "Yen"

No.33 Russian Circles - Gnosis (Sargent House): Μπορεί το όγδοο άλμπουμ των Russian Circles να κινείται σε γνώριμα ηχητικά για τη μπάντα μονοπάτια, αλλά εδραιώνει ακόμα περισσότερο το σχήμα ως ένα από τα κορυφαία του post-metal ήχου. Είμαι σίγουρος όμως ότι και τα κομμάτια του "Gnosis" θα ακούγονται ακόμα καλύτερα ζωντανά, σύμφωνα με όσα παρακολουθήσαμε στην πρόσφατη φανταστική συναυλία των Russian Circles στην Αθήνα.

Ακούστε: "Conduit"

No.32 Preoccupations - Arrangements (Flemish Eye): Τέσσερα χρόνια μετά το "New Material", οι Preoccupations επέστρεψαν πέρσι με το "Arrangements", το οποίο προσθέτει περισσότερα shoegaze στοιχεία στον post-punk ήχο τους και σε κάνει να περιμένεις για άλλη μια φορά την κορυφαία στιγμή τους που ακόμα να έρθει. Ελπίζω να είναι η επόμενη.

Ακούστε: "Ricochet"

No.31 The Soft Moon - Exister (Sacred Bones): Με μερικές από τις κορυφαίες κυκλοφορίες (για τον darkwave ήχο και όχι μόνο) της προηγούμενης δεκαετίας στο ενεργητικό του, ο Luis Vasquez έμοιαζε σαν να έχει βαλτώσει με τους The Soft Moon. Στο "Exister" προσπαθεί να πειραματιστεί περισσότερο και δοκιμάζει νέες ιδέες και όταν αυτές του βγαίνουν είναι εξαιρετικές, όταν όμως όχι σε κάνει και αναρωτιέσαι αν έχει δώσει ότι μπορούσε με αυτό το σχήμα.

Ακούστε: "Unforgiven", "Monster"

To Two Minutes To Late Night είναι ένα χιουμοριστικό talk show που δημιουργήθηκε από τους Jordan Olds και Drew Kaufman και τη περίοδο της πανδημίας συνεχίστηκε με μια σειρά βίντεο επεισοδίων. Στο τελευταίο τους σόου αποφάσισαν να διασκευάσουν το "1979" των Smashing Pumpkins, με την βοήθεια των Jeremy Bolm(Touché Amoré), Wade MacNeil (Alexisonfire), Hunter Burgan (AFI) και Daniel Tracy (Deafheaven). Μπορείτε να ακούσετε τη διασκευή στο παρακάτω βίντεο:

Μεγαλεπήβολα σχέδια ανακοινώθηκαν από τους Smashing Pumpkins. Η νέα τους δουλειά θα είναι μια ροκ όπερα 33 κομματιών η οποία θα κυκλοφορήσει σε τρία μέρη και όπως δήλωσε το σχήμα θα αποτελεί τη συνέχεια του υπερεπιτυχημένου άλμπουμ του από το 1995, "Mellon Collie and the Infinite Sadness", όπως και του "Machina/Machine of God" του 2000. Κάθε μέρος θα αποτελείται από 11 κομμάτια και θα κυκλοφορεί κάθε 11 εβδομάδες, με την αρχή να γίνεται στις 15 Νοεμβρίου, η συνέχεια στις 31 Ιανουαρίου και το project να ολοκληρώνεται στις 21 Απριλίου. Επίσης ο Billy Corgan ετοίμασε ένα νέο podcast σε συμπαραγωγή με το iHeartRadio που θα ονομάζεται "Thirty-Three With William Patrick Corgan" και κάθε εκπομπή θα περιλαμβάνει ένα ακυκλοφόρητο Smashing Pumpkins τραγούδι. Τέλος έκαναν και το πρώτο κομμάτι διαθέσιμο από το εγχείρημα αυτό με τίτλο "Beguiled". Η πρώτη από τις νέες κυκλοφορία των Smashing Pumpkins έρχεται δυο χρόνια μετά το "CYR" του 2020, το οποίο ήταν σαφώς ανώτερο από το "Shiny and Oh So Bright, Vol. 1 / LP: No Past. No Future. No Sun" του 2018.

To 1991 συχνά χαρακτηρίζεται σαν μια από τις σημαντικότερες χρονιές στη μουσική. Σίγουρα είναι η χρονιά που άλλαξε η μουσική βιομηχανία όσο αφορά τις πωλήσεις. Μετά από συμφωνία του Billboard με την Nielsen SoundScan, οι πωλήσεις μετρούνταν από το τι έφευγε από τους πάγκους των δισκοπωλείων και δεν βασίζονταν στα στοιχεία από τη χοντρική πώληση. 

Άλλωστε δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί ορόσημο μια χρονιά που κυκλοφόρησαν τρία τόσο σημαντικά άλμπουμ που άντεξαν στον χρόνο και έχουν καταφέρει να συγκαταλέγονται στα κορυφαία όλων των εποχών. Το "Ten" των Pearl Jam και το "Nevermind" των Nirvana αποτελούν δίσκους σταθμούς για τη grunge σκηνή, αλλά και το "Black Album" των Metallica θεωρείται ένα από τα κορυφαία του rock ήχου γενικότερα. Το τελευταίο μετέτρεψε τους Metallica από metal ήρωες σε rock superstars. Στην ίδια φάση βρίσκονταν και οι Nirvana που μετά τον θόρυβο του "Bleach" γνώρισαν τέτοια εμπορική επιτυχία με το επόμενο και ακόμα περισσότερο μετά τον θάνατο του Kurt Cobain που λίγα προϊόντα στον πλανήτη δεν κυκλοφόρησαν με την φάτσα του Cobain ή το logo του σχήματος. Άλλωστε το "Nevermind" αποτελεί τον δίσκο που έχει συνδεθεί περισσότερο με την grunge μανία της εποχής. Τις βάσεις όμως για τη σκηνή αυτή είχαν βάλει οι Pearl Jam (βασικά τα μέλη τους με τα προηγούμενα σχήματά τους) και κάποιες ακόμα μπάντες και το 91 άρχισαν την πορεία τους με ένα μνημειώδες, αξεπέραστο ντεμπούτο. Παρόλο που πλέον και τα τρία θεωρούνται από τα πιο εμπορικά όλων των εποχών, κανένα δεν πλησίασε την κορυφή των πωλήσεων εκείνης της χρονιάς που άνηκε στην Mariah Carey, με μόνο τους Metallica να μπαίνουν στη λίστα (στην θέση 6). Στην δεκάδα όμως της συγκεκριμένης λίστα βρέθηκαν επίσης οι Guns N' Roses με το "Use Your Illusion II" και οι R.E.M. με το φανταστικό "Out of Time".

Μπορεί από το 1991 να μνημονεύονται περισσότερο οι προαναφερθέντες τρεις δίσκοι, όμως είχαμε πολλές περισσότερες μοναδικές κυκλοφορίες. Το "Out Of Time" ήταν μόνο μια από αυτές, αλλά από την Αμερική μας ήρθαν εκπληκτικές δουλειές. Το "Blood Sugar Sex Magik" των Red Hot Chili Peppers ξεχωρίζει και έβαλε τις βάσεις για αυτό που θα ακολουθούσε. Εξαιρετικά άλμπουμ όπως αυτά των Pixies, Temple Of The Dog, Green Day, Dinosaur Jr. Mudhoney, Screaming Trees, Monster Magnet, Slint, Mr. Bungle, Kyuss και φυσικά των Soundgarden ολοκλήρωσαν αυτό το μοναδικό δισκογραφικό έτος. Τότε επίσης είχαμε και ένα από τα πιο διαχρονικά ποπ/ροκ χιτάκια με το κομμάτι "Two Princes" από το άλμπουμ "Pocket Full Of Kryptonite" των Spin Doctors. Τέλος το 91 σηματοδότησε και την αρχή των The Smashing Pumpkings...

Αλλά και από την Αγγλία είχαμε πολύ σημαντικές κυκλοφορίες. Κορυφαία το "Loveless" των My Bloody Valentine πάνω στο οποίο στηρίχτηκαν αναρίθμητα shoegaze/ dream pop συγκροτήματα που ακολούθησαν. Σε μια προ brit-pop περίοδο, με τη baggy/ χορευτική κουλτούρα να κρατεί καλά, ξεχώρισε το "Screamadelica" των Primal Scream. Όμως δεν μπορούσα να μην αναφερθώ και στις εξαιρετικές κυκλοφορίες των Blur, Massive Attack, Talk Talk, The Levellers, Electronic, Inspiral Carpets, Teenage Fanclub, U2 και χωρίς αμφιβολία του Morrissey.

Τέλος στον πιο σκοτεινό ήχο είχαμε τους Paradise Lost να ξεφεύγουν από τους death metal δρόμους τους και να εισάγουν πιο ατμοσφαιρικά σημεία στη μουσική τους, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για πάρα πολλές μπάντες και βάζοντας τα θεμέλια για αυτό που αργότερα θα ονομαστεί gothic metal.

10. Type O Negative - Slow, Deep And Hard (Roadrunner Records)

09. Swans - White Light From The Mouth Of Infinity (Young God Records)

08. Primal Scream – Screamadelica (Creation Records)

07. Paradise Lost - Gothic (Peaceville)

06. The Smashing Pumpkins - Gish (Caroline Records)

05. My Bloody Valentine - Loveless (Creation Records)

04. R.E.M. - Out Of Time (Warner Bros.)

03. Metallica - Metallica (Elektra)

02. Nirvana - Nevermind (DGC Records)

01. Pearl Jam - Ten (Epic)